Мақола

Омӯзиши гузаштаи дури таърихи куҳан ва олами пир бар он далолат мекунад, ки дар ташаккули оину суннатҳои гуногуни умумиин¬сонӣ асотири пешиниён таъсири устуворе доштааст. Яке аз чунин  рафторҳои шигифтангез оини қурбонӣ кардан аст, ки аз оғози офариниш ва падид омадани рӯзгор дар рӯйи замин ҳамрадифи зиндагӣ ва кору пайкори инсонҳо будааст.

Баъзан дар раванди баъзе муколама ва мунозираҳо эҳсос мегарад, ки на танҳо мардуми оддӣ, балки баъзе зиёиён низ аз мундариҷаи мафҳуми дунявият дуруст огоҳ нестанд. Дар мафкураи онҳо мутаассифона,  бештар фаҳмиши асримиёнагии он – ҷудоии дин аз давлат ҳукмрон аст. 

Афзудани нақши падидаи ҷаҳонишавӣ дар тамаддуни муосир ба амиқ гардидани низоъҳои динӣ-сиёсӣ дар заминаи бархӯрди тамаддунҳо ва хусусияти глобалӣ касб кардани падидаи зиддибашарии экстремистию террористӣ, ки дар он манфиати геополитикии давлатҳои қудратманд ниҳон аст, мусоидат карда, ногузир масъалаи ташаккул ва тарғиби фарҳанги таҳаммулпазириро ҳамчун як ҷузъи фарҳанги умумибашарӣ ба миён овард. Таҳаммулпазирӣ падидаи иҷтимоӣ-фарҳангиест, ки аз бунёди худ хусусияти умумибашарӣ дошта, дар таърихи инсоният дар танзим намудани муносибатҳои иљтимоӣ-сиёсӣ мақоми хос доштааст.

Дин аз замони қадим ҳамчун омили муттаҳидкунанда ва ҳам ҷудоиафкан буд ва то ҳанӯз боқӣ мондааст. Аммо риоя накардани таҳаммулпазирӣ дар ифодаи динию мазҳабии он ҳатто дар ҷомеаҳои муосир сабаби ҷангу фоҷиа ва харобию нооромӣ мегардад. Эътироф накардан ва беэътиноӣ зоҳир намудан ба эҳсосот ва арзишҳои эътиқодии пайравони динҳои дигар боиси сар задани ҷангҳои хунин, пора-пора шудани давлатҳо ва ба мушкилот мувоҷеҳ шудани миллатҳо гардидааст.