Ҳикояи “Гурбаи зишт” (мазмуни шеъри “Уродливый кот”-и Игор Мазунин (1938-2007), ки хеле муассир ва пандомўз мебошад)

Як замони начандон дур, яъне як сол қабл дар як маҳалла дар хонаи кӯҳнае мезистам. Дар ин маҳалла гурбаи зиште гаштугузор мекард, ки ба тамоми сокинон ошно буд. Аз як чашму як гӯши маъюбаш онро зуд мешинохтанд. 

Гурба медонист, ки дар дунё танҳо зистану ба касе аҳамияте надоштан чӣ гуна душвор аст. Думи даридаву чанголи шикастааш ноҷо сиҳат ёфта буду дар рӯяш захмҳои зиёде дошт. Замоне ин гурба зебову дилчасп буд, аммо бо гузашти айём дар зери шиканҷаи сокинон хору залил гардид. Ба ӯ аз рӯда оби сард мепошиданду сангсораш мекарданд, то ин ки аз ҳавлиҳояшон равад. Ба ҳар даре, ки мехост ворид шавад, чанголҳояшро зер мекарданд. Аз дарди захмҳои бардоштааш онҳоро бо забонаш мелесид. Бо ин ҳама ранҷ сокинон ҳайрони далерии ин гурбаи зишти назарногир буданд. Вақте ба ӯ об мепошиданд, дар зери об тар мешуд, лек аз ин гуна муносибат эътирозе накарда, фирор намекард. Ҳатто, вақте санге ё чизи дигареро ба сӯяш меандохтанд ва баданаш захм мебардошт, ба ин нигоҳ накарда боз ҳам аз одамон умеди меҳрубонӣ дошт. Ҳангоми дидани кӯдакон шод мешуду аз думболашон медавид, орзӯи навозишро мекард, аммо афсӯс. Гурба њељ фањмида наметавонист, ки чаро дар тамоми дунё касе ёфт намешавад, ки ӯро ба манзилаш роҳ диҳад. Гарчанде зоҳиран зишту ифлос буд, аммо ботинаш пок буду дӯст дошта метавонист.

Рӯзе сагҳои ҳавлии ҳамсоя гурбаро доштанду, ӯро газида захмӣ намуданд. Аккоси сагону фиѓони гурба ба гӯшам расид. Гӯё ӯ ёриро талаб менамуд. Ман ба берун баромада дидам, ки гурба руи замин хобидааст. Баданаш бераҳмона газидаву хуншор буд. Ӯ дар ҳоли марг қарор дошт. Гурбаи зишт аз даҳшату дард дар худ печида, беҳаракат хобида буд. Ӯ аллакай медонист, ки дар охири хати зиндагии пур аз дарду аламу бераҳм қарор дорад. Ҷӯйчаи ашкҳои чашмаш пешонаашро бурида мегузашт. Ман ӯро бардоштаму ба сӯйи хона равон шудам. Гурбаи зишт хир-хир намуда, нафасгир мешуд. Ногоҳ аҳволи ман низ бад шуду ларза тамоми баданамро фаро гирифт. Ман ҳис менамудам, ки барои гурбаи зишт чи қадар дарднок аст. Барояш ҳатто оҳ кашидан низ душвор буд. Ногоҳ ӯ ба тарафи рӯйи ман бо чашми бинояш нигоҳ карда, хастаҳолона ҳамёза кашид. Гиря гулӯгирам кард. Ашкҳои чашмонам мешориданду ӯро бағал намудам. Гурбаи зишт сарашро ба кафи дастам гузошт, чашми пур аз меҳрашро ба тарафам дӯхт. Гурба қариб, ки беҷон буд. Ҳатто дар қаъри ин ҳама дарду ранҷи пуршиддат ӯ як чизро талаб мекард ва он ҳам бошад, қатрае муҳаббату меҳубонӣ. Як қатраи ҳамдардие дар ин зиндагӣ лоиқаш нагардид, зеро мо натавонистем қалбҳои меҳрубоне дошта бошем. Дар ин лаҳза ман нобаҳангом дарк намудам, ки аз ҳама зебову дустдоштанӣ касест, ки дар сарҳади марг қарор доштаву ба ман менигарад, яъне гурбаи зишти одии кӯчагӣ. Ӯ барои бори аввал меҳрубонии касеро таҷриба намуду касеро ёфт, ки барояш аҳамият дошта бошад. Ӯ хушбахт аз он буд, ки касеро пайдо намудааст, ки барояш на дард, балки оромишу меҳрубонӣ мебахшад. Гурба пеш аз ба хона расидан фавтид. Ман дар роҳрави хона дар баѓалам гурба, то фаро расидани торикӣ нишастам.  Вуҷудамро тарсу беқарорӣ фаро гирифта буд, чунки ман дарк намудам, ки ин маъюби бетолеъ маро дар як лаҳза тағйир дод. Ӯ ба ман оиди чӣ будани ранҷу азоб ва дарду алам аз ҳазор китобу дарсу мавъизаҳо дида зиёдтар дарак дод. Ӯ на ҷисмамро, балки рӯҳамро харошид. Акнун, гарчанде дар зиндагӣ ман корҳои зиёде дошта бошам ҳам, лек танҳо барои омӯхтани як чиз саъй менамоям. Он ҳам бошад - дӯст доштан ба мисли Гурбаи Зишт.

 

Матни аслии ҳикояти “Гурбаи зишт” дар шакли манзум

Игорь Мазунин — Уродливый кот: Стих

 

Когда-то давно жил я в стареньком доме.

С тех пор пролетел не один уже год.

И всем его жителям было известно

Насколько уродлив был местный наш кот.

 

Уродливый кот был всегда узнаваем –

Он был одноглазый и с ухом одним.

И знал он, как трудно на свете бывает,

Когда ты один и никем не любим.

 

Оторванный хвост, и поломана лапа

Срослась под каким-то неверным углом.

И множество шрамов. А был он когда-то

Приятным на вид полосатым котом.

 

Кота никогда и никто не касался.

Бутылки и камни бросали в него.

Водой ледяной поливали из шланга.

Пытаясь прогнать со двора своего.

 

И лапы ему защемляли дверями,

Когда он пытался войти в чей-то дом.

Страдая от боли, зализывал раны

Уже много раз он под чьим-то окном.

 

Но все удивлялись, насколько отважен

Был этот невзрачный уродливый кот.

И если из шланга его поливают –

Он мокнет покорно, но не отойдёт.

 

И даже когда в него что-то бросали,

Он тёрся о ноги о ласке прося.

Увидев детей, он бросался за ними.

Мечтал о заботе, да только вот зря.

 

Не мог он понять, почему в целом мире

Не встретить того, кто бы смог приютить.

И хоть он уродлив и грязен снаружи,

Но с чистой душой и умеет любить.

 

Однажды кота покусали собаки,

Что жили напротив в соседнем дворе.

Послышался лай и о помощи крики.

Спустился я вниз – кот лежал на земле.

 

Уродливый кот был ужасно искусан,

Всё тело в крови. Он почти умирал.

Пытаясь укрыться от страха и боли,

Свернувшись в клубок, неподвижно лежал.

 

Он знал — наступает конец грустной жизни.

И след от слезы пересёк его лоб.

Я нёс его в дом, он хрипел, задыхался.

Мне стало вдруг плохо, меня бил озноб.

 

Я чувствовал то, как ему было больно.

И как тяжело ему просто вздохнуть.

Но вдруг он к лицу моему потянулся

И робко меня попытался лизнуть.

 

От слёз задыхаясь, к нему я прижался.

Прильнул он к ладони моей головой.

Его добрый глаз вдруг ко мне повернулся –

И кот замурлыкал, почти неживой.

 

И даже сквозь самые сильные боли

Просил этот кот лишь о капле любви.

О капле сочувствия, что в этой жизни

Мы доброе сердце сберечь не смогли.

 

Я в этот момент неожиданно понял,

Что самый красивый и любящий тот,

Кто смотрит сейчас на меня, умирая,

Обычный уродливый уличный кот.

 

Впервые он чувствовал чью-то заботу.

Нашёл он того, кто сумел полюбить.

И счастлив, что встретил того, кто смягчает,

А не пытается боль причинить…

 

Он умер чуть раньше, чем мы были дома.

Я сел у подъезда с котом на руках.

Держал его долго, пока не стемнело.

В душе поселились тревога и страх.

 

Ведь я осознал, что несчастный калека

Меня изменил за один только миг.

Он мне сообщил о страдании больше,

Чем тысячи лекций, уроков и книг.

Он мне расцарапал не тело, а душу.

И пусть в моей жизни немало забот,

Но я к одному только буду стремиться —

Учиться любить как Уродливый Кот…

     

Таҳиякунандаи мавод: 

Шоев З. - сардори шуъбаи пажӯҳиши анъанаву маросим ва диншиносии муқоисавӣ

Яндекс.Метрика