Умри миллату давлатдории тоҷикон дар кулл ҳарчанд таърихи чандинҳазорсола дорад, вале таърихи навини давлатдории миллии онҳо баъди тобеъияти ҳазорсола ба арабу турку муғул дар садаи ХХ аз нав эҳё гашт ва ҳанӯз садсола нашудааст. Гумон мекунам, ки таърих бори дигар ба тоҷикон имконият дод, ки давлати миллии хешро бунёд созанд ва тоҷикон бояд ин имконияти таърих ба онҳо ҳадякардаро ҳамаҷониба ва самаранок истифода баранд.

Имрӯзҳо шоҳиди густариши риштаҳои гуногуни варзиш дар Тоҷикистони азизамон ҳастем. Ҳазорҳо нафар ҷавонону наврасон ба варзиш машғуланд, ё худ мухлису муҳибби ин ё он намуди варзиш мебошанд. Соҳаи варзиш дар Ҷумҳурӣ барои пешбурди рушду афкори маънавии ҷавонон дар мадди аввал меистад. Пешвои муаззами миллат зарурати рушди варзишро таъкид намуда, дар ин маврид чунин гуфтаанд: “Ба варзиш ва обутоби ҷисмонӣ ҷалб намудани ҷавонон вазифаи муҳими падару модарон, мактабҳои таҳсилоти умумиву олӣ ва тамоми ҷомеа мебошад”.

Тибқи яке аз боварҳои анъанавию суннатии зардуштӣ, ки дини мардуми эронитабор дар даврони қабл аз ислом буд, адли илоҳӣ тавассути шоҳоне, ки аз баракати фарри эзадӣ бархӯрдор ҳастанд, дар ҷаҳон татбиқ мегардад. Чунин боварӣ дар бораи нақши ҳокимон дар татбиқи адли илоҳӣ минбаъд дар таълимоти динҳои дигар, аз ҷумла насрония ва ислом низ, дар шакли гуногун ифода ёфтааст.

“Ихвону-л-муслимин” (минбаъд “Бародарони мусалмон”) созмони динӣ-сиёсиест, ки соли 1928 дар Миср аз ҷониби муаллим Ҳасан ал-Банно таъсис ёфтааст. “Бародарони мусалмон” як равияи идеологии навъи нав дар ислом буда, дар баъзе сарчашмаҳои илмӣ ҳамчун “парастиши динии нав” ва “бунёдгароии исломӣ” шинохта мешавад. Сарчашмаи ақидавии онро асосан идеяҳои панисломистӣ (исломгароӣ) ташкил медиҳанд. Вале ақидаҳои панисломистӣ дар идеология ва амалияи “Бародарони мусалмон” хусусияти ифротӣ касб намудаанд, ба хусус андешаи панисломистӣ доир ба таъсиси хилофат.